Hoa mộc miên hay hoa gạo là loài hoa rất quen thuộc với mỗi người dân việt nam. Bài viết hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu về loài hoa này.
Hoa mộc miên là hoa gì?
Tên thường gọi: Mộc miên, hoa gạo, hoa pơ lang, ban chi hoa…
Tên khoa học: Bombax ceiba
Nguồn gốc xuất xứ: Ấn độ, Malaysia, Nam Trung Quốc và Việt Nam.
Thân cây: Cây mộc miên thuộc loại cây thân gỗ, thẳng có chiều cao từ 15-20m. Cành cây mọc ngang nên cho tán lá rộng, vỏ cây màu nâu và có gai.
Lá cây: có hình kép chân vịt, cây thường rụng lá vào mùa khô. Lá cây có màu xanh thẫm.
Hoa của cây gạo có màu đỏ rực rỡ, bông hoa kích thước lớn mỗi bông gồm 5 cánh hoa xòe rộng. Cánh hoa dày và to. Hoa nở vào cuối mùa xuân đầu hạ vừa mang ý nghĩa báo hiệu mùa hè sắp sang vừa mang lại chút ấm áp cho những ngày rét cuối xuân.
Sau khi hoa tàn quả xuất hiện, những quả gạo mang theo bông, sợi nhỏ, mềm, êm. Loại bông gạo này ta có thể sử dụng để làm gối, chăn rất tốt và mát. An toàn cho người sử dụng.
Hoa Mộc Miên có tên khoa học là Bombax ceiba, vốn có nguồn gốc từ Ấn Độ. Tuy nhiên loài cây này đã được xuất hiện phổ biến tại nhiều quốc gia trong khu vực châu Á như Trung Quốc, Đài Loan, Indonesia và cả Việt Nam. Cây hoa Mộc Miên rất phù hợp để trồng tại những nơi có khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt.
Hoa Mộc Miên là loài cây thân gỗ, có chiều cao trung bình từ 15-20m, gỗ của cây hoàn toàn có thể khai thác để phục vụ chế tác đồ vật, bàn ghế,… Lá cây có màu xanh đậm, hình dạng lông chim dài khoảng 8-10cm, thường rụng vào mùa khô. Hoa Mộc Miên chủ yếu có màu đỏ, bông hoa có kích thước khá lớn và có 5 cánh. Khi hoa nở tức là báo hiệu rằng mùa hè đã về.
Cây hoa Mộc Miên có khả năng tạo quả, quả của cây dài khoảng 10-15cm, có màu nâu khi đã chín hoàn toàn. Loài cây này là giống cổ thụ cho nên phát triển dễ dàng tại nhiều điều kiện thời tiết khác nhau. Do đó mà cây hoa Mộc Miên rất dễ trồng và chăm sóc để hoa nở to đẹp. Thông thường hoa sẽ nở khi cây đã bước sang tuổi thứ 7 đến tuổi thứ 10 trở đi.
Sự tích cây hoa Mộc Miên
Ngày xưa tại một thôn bản nọ, có một chàng trai và một cô gái sơn nữ yêu nhau say đắm, họ đã tính đến chuyện kết hôn với nhau. Thế nhưng vào ngày cưới của họ, trời bỗng đổ mưa to tạo thành cơn lũ lớn cuốn phăng nhà cửa, tài sản và lễ vật mà chàng mang tới cho nàng. Vì quá tức giận, chàng đã nhờ dân làng trồng cho cây nêu nối lên trời để chàng có thể lên hỏi Ngọc Hoàng. Ngày mà chàng lên trời, chàng đã buộc một dây vải màu đỏ có tua 5 cánh ở mỗi đầu vào cổ tay cô gái thay cho lời hẹn thủy chung.
Khi đã lên đến cổng trời, chàng trai tìm đến Ngọc Hoàng và hỏi rằng: “Trần gian mưa nắng thất thường, cuộc sống con người lầm than, mong Ngọc Hoàng suy xét”. Ngọc Hoàng bèn đáp lại: “Thần Sấm cai quản chuyện nắng mưa, nhưng giờ hay bị xao nhãng”. Thần Sấm được triệu đến và đáp lại: “Bẩm Ngọc Hoàng, thần làm việc nhiều quá không xuể, mong người giữ chàng trai này ở lại giúp thần tạo mưa”. Ngọc Hoàng chuẩn tấu và cho người nâng bầu trời lên cao hơn để con người không thể trồng cây nêu mà chạm đến trời được nữa.
Sự tích hoa Mộc Miên gắn liền với tình yêu sắt son của lứa đôi
Cô gái ngày nào ở nhà cũng ngóng trông chàng trai. Ngọc Hoàng biết chuyện bèn ban tặng cho cô gái 1 điều ước, cô gái chỉ xin được biến thành một loài cây có rễ bám sâu, cây cao và thẳng đứng để có thể nhìn thấy được chàng trai, dải băng đỏ thành bông hoa để chàng trai có thể nhận ra nàng. Nói xong thì cô gái gieo mình xuống biển rồi bỗng nhiên hóa thành một loài cây có hoa màu đỏ rực, mọc cao và thẳng đứng, rễ bám chặt vào đất, dân gian gọi đây là cây hoa Mộc Miên hay hoa Gạo.
Ý nghĩa của hoa mộc miên
Giá trị cảnh quan: Cây được trồng nhiều ở công viên, đường phố, vỉa hè hay những công trình tâm linh như đền, chùa, đình.Tán cây gạo rộng, khi hoa tàn hay khi hoa chưa nở lá cây đan xen vào nhau tạo bóng mát.
Thuốc chữa bệnh: Trong đông y, cây hoa gạo còn được sử dụng nhiều nữa, vỏ cây gạo cây, tính bình nên có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp. Hoa gạo có tính ngọt, mát có tác dụng trị tiết tả, thanh nhiệt, giải độc, nó còn được dùng để ướp trà. Không những thế rễ và lá của cây gạo cũng có thể dùng làm thuốc chữa trị nữa nhé.
Giá trị kinh tế: Có những gốc hoa gạo trồng lâu năm, đường kính có thể lên tới 50-100cm, kích thước lớn như vậy nhiều người nghĩ nếu dùng để lấy gỗ rất tốt nhưng không phải nhé, gỗ cây gạo khá mềm nên việc sử dụng làm những đồ vật bằng gỗ không hề hiệu quả.nh của hoa mộc trà, mộc tế
Công dụng của hoa Mộc Miên
Cây hoa Mộc Miên có một số công dụng rất đáng chú ý như:
Trang trí nhà cửa, công viên
Hoa Mộc Miên có vẻ đẹp rực rỡ và rất cuốn hút, chúng được trồng nhiều tại các tỉnh miền núi Tây Bắc và khu vực Tây Nguyên. Ngoài ra thi thoảng bạn có thể bắt gặp cây hoa Mộc Miên tại các công viên, vườn hoa hoặc một số gia đình trồng để trang trí nhà cửa, tô điểm cho không gian xung quanh thêm đặc sắc.
Thuốc chữa bệnh
Trong Đông y, hoa Mộc Miên còn có thể được thu hái để bào chế thành các loại thuốc phục vụ cho việc chữa bệnh. Vỏ cây Mộc Miên có tình bình, dùng để thanh nhiệt, giảm sưng đau, hoa Mộc Miên có vị ngọt dùng để pha trà, giải độc hiệu quả. Ngoài ra người ta cũng có thể sử dụng rễ cây phơi khô để làm thuốc trị bệnh.
Xem thêm: Quyền Tiếng Anh Là Gì ? Quyền Hạn Tiếng Anh Là Gì
Hoa Mộc Miên có nhiều công dụng quý giá trong đời sống
Chế biến sợi bông
Hoa Mộc Miên sau một thời gian nở rộ sẽ tạo thành quả. Quả của cây khi chín có thể được chiết xuất sợi bông bên trong để tạo thành chăn và gối để nằm rất mát mẻ.
Món ăn dân dã
Một số bộ phận của cây Mộc Miên như hoa, lá, hạt chín, rễ cây có thể được sử dụng để làm thành những món rau dân dã vô cùng ngon miệng và bổ dưỡng.
Một vài công dụng khác
Cây hoa Mộc Miên còn một số công dụng khác vô cùng hữu ích như:
– Hoa có thể được bào chế thành thuốc đuổi côn trùng do có chứa nhiều methanol.
– Vỏ cây có thể được sử dụng để làm thành dây thừng.
– Nhựa cây Mộc Miên khi trộn với tro và dầu thầu có thể tạo thành hỗn hợp giúp hàn nồi, xoong bằng nhôm, sắt,…