Hoa cỏ nổ, trái nổ chiều tím mọc ven đường một phần tuổi thơ của 8x 9x

Hoa cỏ nổ, trái nổ hay còn gọi là quả nổ, Sâm đất, Sâm tanh tách, tam tiêu thảo, tiêu khát thảo, Tử lị hoa. Sở dĩ người ta gọi là quả nổ vì quả của nó khi chín có màu đen sẽ phát nổ. Đặc biệt là khi cho vào nước, nó sẽ phát ra tiếng nổ lép bép rất vui tai.

Hoa chiều tím hay còn gọi là cỏ nổ là cây có hoa đẹp thường được trồng bồn hoa, trồng tô điểm cho gốc cây bóng mát, tạo khóm hoa trước nhà. Hoa cỏ nổ còn là cây công trình dùng khá phổ biến trong công viên, trên các con đường,…tạo không gian đẹp và xanh mát.

Đặc điểm hình thái của cây cỏ nổ

 

Cây cỏ nổ thân cao từ 50 cm, vuông, có lông, phù ở trên mắt, phiến lá bầu dục, mặt trên có lông thưa, bìa có rìa lông cứng. Đây là loài cây thân thảo đa niên, lá hình mũi mác dẹt, nhọn đầu, dài 15–20 cm và rộn đến 2 cm. Hoa dạng hình chuông, màu tím,có năm cánh, rộng 7–8 cm. Tiểu nhụy 4, trắng, nhị trường, không thò, chỉ dính dài vào ống, nuốm đẹp. Quả nang dài đến 3 cm, nâu đen, nổ mạnh khi tẩm nước, hột tròn dẹp.

Tên thường gọi: Cây cỏ nổ, Cây hoa Chiều tím

Tên gọi khác: Sâm đất, Cây nhất xinh, Cây nổ

Tên khoa học: Ruellia brittoniana

Họ thực vật: Acanthaceae

Nguồn gốc xuất xứ: Mexico.

Cây mọc khắp các vùng nhiệt đới (Nơi có khí hậu nóng ẩm mưa nhiều) Ở nước ta cây mọc khắp các tỉnh từ Bắc trí Nam, song nhiều nhất là ở các tỉnh miền Nam nước ta.

Cỏ nổ thân cao là loài cây thân thảo cao đến 1 m, mọc thẳng, phân đốt, màu nâu, nhẵn.

Lá cây chiều tím là lá đơn, mọc đối, hình mác, màu xanh đậm, gân nổi rõ, có các lá hình mũi mác dẹt, nhọn đầu, dài 15–20 cm và rộn đến 2 cm.

Các hoa dạng chuông, màu tím, có năm cánh hoa, rộng 7–8 cm, nở đơn lẻ, hoặc chùm ít hoa ở nách lá. Cánh hoa cỏ nổ mỏng, mềm, chia 5 thùy, hợp thành ống tràng; cuống hoa nhỏ, mảnh, dài. Hoa chiều tím nở vào buổi sáng và chiều tàn, tuy nhiên cây cho hoa quanh năm nên vẫn duy trì được vẻ đẹp hoa của cây.

Cỏ nổ là cây đa niên, có củ tròn dài, thân cao 50 cm, vuông, có lông, phù ở trên mắt, phiến lá bầu dục, mặt trên có lông thưa, bìa có rìa lông cứng.

Quả nang dài đến 3 cm, nâu đen, nổ mạnh khi tẩm nước; hột tròn dẹp. Cũng có một giống cỏ nổ lùn chỉ cao khoảng 30 cm.

Công dụng của hoa cỏ nổ

Lá cây cỏ nổ có vị hơi đắng, cay; tính lạnh, có ít độc (gây nôn nếu dùng liều cao). Rễ có vị ngọt, cay, tính mát.

• Rễ cây cỏ nổ giúp hạ nhiệt, phát hãn, trị tiểu ít, bón, làm xổ, làm mửa.
• Quả nổ chữa tiểu đường type 1.
• Chữa tiểu đường type 2, không phụ thuộc insulin: 75g cây tươi 75 g, hoặc 25g khô sắc uống/ngày.
• Rễ cỏ nổ: Chữa đau răng; đau bụng; cảm mạo; bệnh gan; cao huyết áp; tiểu đường; nhiễm trùng đường tiểu.
• Rễ cây tán bột, uống chữa viêm loét dạ dày, tá tràng.
• Vùng Nam bộ thường dùng rễ cỏ nổ nấu nước uống làm thuốc bổ. Nên có tên gọi là Sâm tanh tách
• Đăk Lăk dùng rễ cây cỏ nổ chữa sỏi thận và sỏi bàng quang.
• Hạt quả nổ khi ngâm nước sẽ tạo ra một thứ keo như thạch có thể dùng đắp mụn nhọt.
• Chữa cao huyết áp: 12 hoa tươi hoặc khô sắc uống.
• Viêm nhiễm đường tiết niệu, thận: 75 – 112 g cây tươi sắc lấy nước để riêng. Tán bột thêm 20g khô. Dùng nước thuốc sắc để uống thuốc bột, vào buổi sáng lúc mới ngủ dậy.